بیمار روانی کیست؟ عوامل بیماری روانی چیست؟

به طور کلی بیمار روانی دچار اختلال در تفکر و رفتار است. این اختلال ممکن است به صورت دوره های منفرد و یا پایدار باشد.

همچنین در برخی افراد به صورت عود کننده و فروکش کننده باشد.

انواع مختلفی از اختلالات روانی وجود دارد که با علائم و نشانه هایی که به طور گسنرده بین افراد متفاوت است.

منظور از بیمار روانی کیست؟

بیمار روانی به فردی اطلاق می شود که از اختلالات روانی یا بیماری های روانی رنج می برد.

این اختلالات ممکن است شامل تغییراتی در افکار، احساسات، رفتار یا توانایی فرد برای سازگاری با موقعیت های زندگی روزمره باشد.

اختلالات روانی ممکن است بر توانایی فرد برای عملکرد عادی در جامعه تأثیر بگذارد و نیاز به مراقبت و درمان داشته باشد.

برخی از مهم ترین انواع اختلالات روانی عبارتند از:

• اختلالات اضطرابی: مانند اضطراب فراگیر، حملات پانیک و فوبیا.
• اختلالات خلقی در افراد: این اختلالات از جمله افسردگی و اختلالات دوقطبی را شامل می شود.
• اختلالات شخصیت: مانند اختلالات شخصیت مرزی، ضد اجتماعی و خودشیفته.
• اسکیزوفرنی: که با اختلالات فکری، توهمات و هذیان همراه است.

این مشکلات ممکن است به دلیل ژنتیک، محیطی، استرس شدید یا ترکیبی از این عوامل ایجاد شوند و برای بهبود نیاز به درمان دارویی، روان درمانی یا هر دو باشد.

بیمار روانی مزمن کیست؟

بیمار روانی مزمن فردی است که اختلالات روانی طولانی مدت یا قابل برگشت دارد.

این افراد معمولاً با نوعی بیماری روانی زندگی می کنند که درمان قطعی برای آن وجود ندارد یا بهبودی آن دشوار است و ممکن است به مراقبت طولانی مدت و مدیریت علائم نیاز داشته باشند.

بیماری های روانی مزمن اغلب با دوره های عود و بهبودی همراه است.

این بدان معنی است که ممکن است فرد دوره های بهبودی نسبی داشته باشد اما دوباره عود کند.

برخی از نمونه های بیماری روانی مزمن عبارتند از:

اسکیزوفرنی:

که یکی از جدی ترین اختلالات روانی است و با علائمی مانند توهم، هذیان و اختلال در تفکر همراه است.

اختلال دوقطبی:

با تغییرات شدید خلق و خو، از دوره های افسردگی گرفته تا مانیا یا هیپومانیا مشخص می شود.

اختلالات شخصیت:

مانند اختلال شخصیت مرزی یا ضد اجتماعی که معمولاً در طول زندگی فرد ثابت می ماند.

افسردگی مزمن:

نوعی افسردگی است که به طور مداوم و طولانی ادامه می یابد، هرچند ممکن است شدت آن کمتر از افسردگی حاد باشد.

بیماران روانی مزمن ممکن است برای مقابله با علائم و حفظ کیفیت زندگی خود به کمک مداوم مانند دارو، روان درمانی و حمایت اجتماعی نیاز داشته باشند.

عوامل بیماری روانی:

عوامل مختلفی در شکل گیری و یا وجود بیماری روانی نقش دارند. از جمله این عوامل ژنتیک ، عوامل محیطی ، استرسهای مختلف، فشارهای اجتماعی.

ویژگی‌ بیماران روانی

بیماران روانی دارای ویژگی هایی هستند که بسته به نوع و شدت اختلال روانی آنها متفاوت است.

این ویژگی ها ممکن است بر تفکر، احساسات، رفتار و توانایی های فرد در زندگی روزمره تأثیر بگذارد. در زیر برخی از خصوصیات کلی بیماران روانی را توضیح می دهم:

تغییر در تفکر و ادراک

تفکر غیرمنطقی یا تحریف شده: بیماران ممکن است غیرمنطقی فکر کنند یا افکار تحریف شده ای داشته باشند که هیچ ارتباطی با واقعیت ندارند.

توهمات:

تجربیات حسی نادرست مانند شنیدن صداهایی که وجود ندارند یا دیدن چیزهایی که دیگران نمی توانند ببینند.

هذیان:

باورهای ثابت و نادرست، مانند اعتقاد به قدرت های ماوراء طبیعی یا تحت تعقیب بودن.

افکار پراکنده و بی نظم:

ناتوانی در پیگیری موضوعی خاص و سازماندهی منطقی افکار.

نوسانات عاطفی

نوسانات عاطفی را د ادامه بررسی می کنیم.

افسردگی اساسی:

احساس مداوم ناامیدی، بی ارزشی و غمگینی که ممکن است منجر به بی انگیزگی برای انجام فعالیت های روزانه شود.

اضطراب بیش از حد:

نگرانی شدید و غیرمنطقی در مورد مسائل روزمره یا آینده.

نوسانات خلقی:

تغییرات سریع و شدید خلق و خو، از انرژی بالا و حالات شیدایی تا افسردگی عمیق (مانند اختلال دوقطبی).

بی ثباتی عاطفی:

احساسات ناپایدار و واکنش های غیرمنتظره به موقعیت ها.

تغییرات در رفتار

تغییر در رفتار به روش های زیر رخ می دهد.

انزوا و گوشه گیری اجتماعی:

بیماران روانی اغلب از اجتماعات اجتماعی و تعامل با دیگران اجتناب می کنند.

پرخاشگری و رفتارهای پرخاشگرانه:

برخی از بیماران ممکن است رفتارهای خشن یا پرخاشگرانه از خود نشان دهند.

رفتارهای غیرمعمول یا عجیب:

انجام رفتارهایی که برای دیگران غیرعادی یا عجیب به نظر می رسد.

رفتارهای تکراری و وسواسی:

انجام مداوم یک رفتار خاص بدون دلیل منطقی (مانند شستن دست ها در اختلال وسواس اجباری).

کاهش عملکرد روزانه

این اتفاق برای افراد با وجود موارد زیر رخ می دهد.

مشکل در تمرکز و تصمیم گیری:

ناتوانی در انجام وظایف روزانه، تصمیم گیری منطقی یا انجام کارهای ساده در زندگی.

کاهش عملکرد شغلی یا تحصیلی:

افراد مبتلا به بیماری های روانی ممکن است در انجام وظایف شغلی یا تحصیلی خود دچار مشکل شوند.

مشکلات در روابط اجتماعی:

اختلالات روانی معمولاً بر کیفیت روابط فرد با خانواده، دوستان و همکاران تأثیر منفی می گذارد.

رفتارهای خطرناک و خودآزاری

این رفتار های خطرناک و خود آزار شامل:

تمایلات خودکشی:

برخی از بیماران روانی ممکن است به دلیل افسردگی شدید یا ناامیدی فکر یا اقدام به خودکشی کنند.

خودآزاری:

در برخی از اختلالات، افراد ممکن است دست به خودآزاری بزنند، مانند خودزنی.

عدم بینش نسبت به بیماری (آگنوزیا)

عدم بینش و ادراک بیماری در افراد این موضوع را در بر می گیرد.

ناآگاهی از بیماری:

بسیاری از بیماران روانی از اختلال خود آگاه نیستند و نمی پذیرند که نیاز به درمان دارند که این امر روند درمان را پیچیده می کند.

تشخیص بیماران روانی

تشخیص بیماری روانی نیازمند فرآیند پیچیده ای است که شامل ارزیابی دقیق علائم، بررسی تاریخچه پزشکی و روانپزشکی فرد و در برخی موارد آزمایش های اضافی است.

این ارزیابی ها معمولا توسط روانپزشکان و روانشناسان انجام می شود.

در مرحله اول مصاحبه بالینی برای بررسی علائم رفتاری، عاطفی و شناختی انجام می شود.

در این مصاحبه کارشناسان به علائمی مانند افسردگی، اضطراب، توهم، هذیان و مشکلات رفتاری توجه می کنند.

همچنین، پرسشنامه ها و مقیاس های استاندارد مانند مقیاس افسردگی بک (BDI) یا پرسشنامه اضطراب بک نیز ممکن است برای ارزیابی شدت علائم استفاده شوند.

علاوه بر این، بررسی سابقه خانوادگی و پزشکی نیز نقش مهمی در تشخیص دارد، زیرا برخی از اختلالات روانی ممکن است ژنتیکی یا مربوط به مشکلات جسمی باشد.

در برخی موارد، آزمایش‌های فیزیکی مانند آزمایش خون یا اسکن مغز برای رد عوامل فیزیکی مؤثر در علائم روانی انجام می‌شود.

در نهایت، تشخیص نهایی بر اساس معیارهای تشخیصی مانند DSM-5 یا ICD-10 است که به دسته بندی و شناسایی دقیق نوع اختلال روانی کمک می کند.

روش های درمانی بیماران روانی

درمان بیماران روانی بسته به نوع و شدت اختلال آنها می تواند شامل روش های مختلفی باشد.

این روش ها به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:

درمان دارویی، روان درمانی (گفتار درمانی) و مداخلات روانی اجتماعی. در برخی موارد از درمان های الکتروشوک نیز استفاده می شود.

هدف از درمان کاهش علائم، بهبود کیفیت زندگی و افزایش توانایی بیمار برای عملکرد طبیعی در جامعه است.

درمان دارویی بیماران روانی

درمان به روش مصرف داروهای تجویزی بسیار کمک کننده است.

داروهای ضد افسردگی:

برای درمان اختلالات افسردگی، اختلالات اضطرابی و برخی دیگر از اختلالات خلقی استفاده می شود.

این داروها شامل دسته هایی مانند SSRI ها (مهارکننده های بازجذب سروتونین) و SNRI ها (مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین) هستند.

داروهای ضد روان پریشی:

برای درمان اختلالات شدیدتر مانند اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی استفاده می شود.

این داروها به کاهش توهم، هذیان و افکار نادرست کمک می کنند.

تثبیت کننده های خلقی:

مانند لیتیوم و برخی داروهای ضد تشنج که برای کنترل نوسانات خلقی در اختلال دوقطبی استفاده می شوند.

داروهای ضد اضطراب:

برای درمان اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب فراگیر، اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) و حملات پانیک استفاده می شود.

بنزودیازپین ها و برخی داروهای ضد افسردگی نیز در این دسته قرار می گیرند.

داروهای خواب آور:

در مواردی که بیماران با مشکلات خواب مانند بی خوابی مواجه هستند.

روان درمانی برای بیماران روانی

روان درمانی به بیمار کمک می کند تا با مشکلات روحی و روانی خود کنار بیاید و مهارت های لازم را برای مدیریت افکار و احساسات کسب کند.

انواع روان درمانی عبارتند از:

درمان شناختی رفتاری (CBT):

یکی از رایج ترین و مؤثرترین روش های روان درمانی است.

این روش به بیمار کمک می کند تا افکار منفی و تحریف شده خود را شناسایی کرده و آنها را به افکار مثبت و منطقی تر تبدیل کند.

CBT در درمان اختلالات اضطرابی، افسردگی و OCD بسیار مفید است.

درمان پذیرش و تعهد (ACT):

این روش به بیماران می آموزد که افکار و احساسات خود را بپذیرند و به جای تغییر دادن آنها، به اهداف و ارزش های مهم زندگی متعهد شوند.

روان درمانی تحلیلی (روان پویایی درمانی):

این روش به بررسی ریشه های ناخودآگاه مشکلات روانی می پردازد و با بررسی گذشته و تجربیات زندگی سعی در بهبود مشکلات فعلی فرد دارد.

درمان بین فردی (IPT):

این روش بر روی روابط اجتماعی و تعاملات بیمار با دیگران تمرکز دارد و برای درمان افسردگی و اضطراب مفید است.

درمان‌های روانی اجتماعی

این مداخلات به بهبود عملکرد اجتماعی و کیفیت زندگی بیماران کمک می کند و شامل موارد زیر است:

آموزش مهارت های زندگی:

آموزش مهارت های روزمره مانند مدیریت و درمان اختلال استرس، حل مسئله و بهبود روابط اجتماعی.

گروه درمانی:

جلسات درمانی که در آن بیماران با افراد دیگری که مشکلات مشابهی دارند تعامل دارند.

گروه درمانی می تواند به کاهش احساس تنهایی و افزایش حمایت اجتماعی به افراد کمک کند.

خانواده درمانی:

کمک به خانواده بیمار برای درک بهتر اختلال روانی و یادگیری نحوه حمایت از بیمار در روند درمان.

توانبخشی اجتماعی:

بازگشت بیماران به زندگی روزمره و جامعه از طریق برنامه های حمایتی و آموزشی.

درمان‌های بیولوژیکی

روش های درمانی بیولوژیکی موارد زیر را شامل می شود.

الکتروشوک درمانی (ECT):

این روش برای بیمارانی که به درمان های دارویی و روان درمانی پاسخ نمی دهند یا در موارد حاد افسردگی، اسکیزوفرنی یا شیدایی استفاده می شود.

ECT شامل اعمال جریان الکتریکی به مغز برای ایجاد تغییرات شیمیایی است.

تحریک مغناطیسی مغز (TMS):

این روش غیر تهاجمی شامل تحریک مغز با استفاده از میدان های مغناطیسی است و معمولاً در درمان افسردگی استفاده می شود.

درمان های جدید و جایگزین

این روش های جدید که جایگزین برای روش های بالا هستند را در ادامه بررسی می کنیم.

روان درمانی آنلاین:

استفاده از جلسات مشاوره و درمان از راه دور برای افرادی که به دلایل مختلف امکان دسترسی به درمان حضوری را ندارند.

مدیتیشن و ذهن آگاهی:

این روش ها به بیماران کمک می کند تا در لحظه حضور بیشتری داشته باشند و استرس و نگرانی های خود را بهتر مدیریت کنند.

تغییرات سبک زندگی:

از جمله بهبود رژیم غذایی، ورزش منظم و کاهش مصرف مواد مخدر یا الکل می تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشد.

هر بیمار ممکن است به ترکیبی از این روش ها نیاز داشته باشد.

بهترین روش درمانی با توجه به نوع بیماری، شدت آن و نیازهای خاص فردی توسط متخصصان روانپزشکی و روانشناسی تعیین می شود.

چالش های پیش روی بیماران روانی مزمن

بیماران روانی مزمن در زندگی روزمره خود با چالش های زیادی روبرو هستند.

یکی از بزرگترین مشکلات مواجهه با علائم مداوم یا تکرار شونده بیماری است که ممکن است عملکرد روزانه، روابط اجتماعی و کاری آنها را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

این بیماران معمولاً به مدیریت مداوم داروها و درمان نیاز دارند که ممکن است باعث عوارض جانبی یا کاهش انگیزه برای ادامه درمان شود.

علاوه بر این، عدم آگاهی از بیماری (آگنوزیا) می تواند باعث امتناع بیمار از درمان یا عدم پیگیری روند درمان شود.

از طرفی بیماران روانی مزمن با انگ اجتماعی مواجه می شوند که به شدت بر اعتماد به نفس و پذیرش آنها در جامعه تأثیر می گذارد.

این انگ می تواند منجر به انزوای اجتماعی، تبعیض در محل کار یا در روابط شخصی شود.

محدودیت در دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی مناسب و نبود حمایت های اجتماعی و اقتصادی کافی از چالش هایی است که به ارتقای کیفیت زندگی این افراد آسیب می رساند.

در نتیجه، این بیماران اغلب نیاز به حمایت مستمر خانواده، جامعه و سیستم های درمانی برای مدیریت سلامت روان خود دارند.

نقش خانواده در مراقبت از بیماران روانی مزمن

خانواده نقش بسیار مهمی در مراقبت از بیماران روانی مزمن دارد. حمایت عاطفی، حمایت عملی و همراهی با بیمار از وظایف خانواده است.

همچنین خانواده باید اطلاعات کافی در مورد بیماری و روش های مراقبت داشته باشند.

آموزش خانواده در مورد این بیماری بسیار مهم است.

خانواده با آگاهی از بیماری می توانند بهتر با بیمار برخورد کنند و از او حمایت کنند.

گروه های حمایتی برای خانواده های بیماران روانی مزمن می تواند بسیار کمک کننده باشد.

عوارض داشتن بیماری روانی

بیماری های روانی می توانند عوارض زیادی را در جنبه های مختلف زندگی فرد به دنبال داشته باشند.

از نظر جسمی، بیماران روانی اغلب با مشکلاتی مانند اختلالات خواب، تغذیه نامناسب و ضعف جسمانی مواجه هستند.

استرس و اضطراب مداوم ناشی از بیماری روانی ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی، بیماری های گوارشی و سیستم ایمنی ضعیف را افزایش دهد.

برخی از بیماران ممکن است به دلیل مدیریت نادرست بیماری خود به مصرف مواد مخدر یا الکل روی بیاورند که سلامت جسمی و روحی آنها را تشدید می کند.

از نظر روانی و اجتماعی، بیماران روانی با انزوای اجتماعی و مشکلاتی در روابط بین فردی مواجه هستند.

بسیاری از این افراد به دلیل انگ و انگ اجتماعی از جامعه کناره گیری می کنند و روابط شخصی و کاری خود را از دست می دهند.

در موارد شدیدتر، عدم مدیریت صحیح بیماری می تواند منجر به افزایش خطر خودکشی یا آسیب رساندن به خود شود.

علاوه بر این، مشکلات شغلی و از دست دادن عملکرد حرفه ای نیز از عوارض شایع این بیماران است که منجر به کاهش کیفیت زندگی آنها می شود.

متخصص اعصاب و روان و روانپزشک کیست؟

متخصصان مغز و اعصاب و روانپزشكان هر دو پزشكاني هستند كه در زمينه هاي مختلف سلامت روان و سيستم عصبي در کلینیک های تخصصی همچون روان یار كار مي كنند، اما در زمينه هاي كاري و تخصصي آنها تفاوت هايي وجود دارد.

متخصص اعصاب و روان (نورولوژیست)

یک متخصص مغز و اعصاب اختلالات و بیماری های مربوط به سیستم عصبی از جمله مغز، نخاع و اعصاب محیطی را مطالعه و درمان می کند.

متخصصان مغز و اعصاب بیماری هایی مانند سکته مغزی، صرع، میگرن، پارکینسون، ام اس و اختلالات عصبی عضلانی را تشخیص داده و درمان می کنند.

این پزشکان از تست های تشخیصی مانند ام آر آی، سی تی اسکن، الکتروانسفالوگرام (EEG) و سایر تست های تخصصی برای بررسی عملکرد اعصاب استفاده می کنند.

روانپزشک (سایکیاتریست)

روانپزشک پزشکی است که در تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات روانی تخصص دارد.

روانپزشکان بیماری های روانی مانند افسردگی، اضطراب، درمان اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی و اختلالات شخصیت را با استفاده از مصاحبه بالینی، ارزیابی های روانشناختی و دارو درمانی بیماران اعصاب و روان می کنند.

بر خلاف روانشناسان، روانپزشکان دارای مدرک پزشکی هستند و مجاز به تجویز دارو هستند و برای مراقبت ای دوره ای روانپزشکی فعالیت می کنند.