روند اثر بخشی دارو های روانپزشکی

داروهای روانپزشکی

علائم حاصل شده از بعضی بیماری های روانی به دلیل وجود نداشتن تعادل شیمیایی در مغز است به همین دلیل است که روانشناسان در کنار درمان خود از دارو های روانپزشکی هم استفاده می کنند تا عدم تعادل موجود را رفع کرده و علائم را در فرد کاهش دهند.

داروهای روانپزشکی را برای درمان کردن بیماری هایی چون اختلال افسردگی، اضطراب، بیماری اختلال دو قطبی، بیماری اختلال شخصیت مرزی، بیماری اسکیزوفرنی و… استفاده می کنند.

دارو های روان درمانی فقط علائم بیماری را در فرد کمتر می کنند و  باعث درمان قطعی در بیمار نمی‌شوند و از طریق آنها بیمار تسلط بیشتر برای سازگاری پیدا می کند و می تواند مدیریت سلامت روان خود را به دست بگیرد.

انواع دارو های روانپزشکی

با توجه به شرایطی که بیمار دارد و علائم ناشی از بیماری پزشک از یکی از انواع دارو های زیر برای وی استفاده می کند:

• دارو های ضد افسردگی
• دارو های ضدروانپریشی
• دارو های محرک
• دارو های آرام بخش
• دارو های ضد اضطراب
• دارو های تثبیت کننده خلق و خو

دلایل تجویز داروهای روانپزشکی

دارو های اعصاب و روان را در موارد زیر برای بیماران تجویز می‌ کنند:

• زمانی که روان درمانی برای بیمار موثر واقع نشود.
• زمانی که بیمار دارای اختلالی شدید باشد.
• زمانی که درمان شدن اختلال موجود به روان درمانی و دارو درمانی به صورت همزمان احتیاج داشته باشد.

با مصرف دارو های روانشناختی اصلاح در مواد شیمیایی مغز صورت گرفته و تعادل آن را حفظ می کند.

اثر بخشی دارو های روانپزشکی

دارو های روان درمانی دارای اثر بخشی سریعی نیستند و قرار نیست سریعا موجب بهبودی در فرد بیمار شوند.

گاهی اوقات لازم است دارو را چند مرتبه عوض کرد تا مناسب ترین آنها برای شرایط بیمار مشخص شود.

هر بیمار به دارویی که استفاده می ‌کند واکنش متفاوت نشان می دهد از این رو باید فرد بیمار و اعضای خانواده وی در دوره درمان کاملا صبور باشند و به توصیه هایی که پزشک به آنها می کند به خوبی گوش دهند.

خیلی دیده می‌شود که بیماران با مصرف دارو روان درمانی مشکل ندارند ولی خانواده آنها با این موضوع مخالفت می کنند مخصوصا زمانی که بیمار با اختلال افسردگی و اضطراب مواجه است.

در این شرایط باید خانواده نیز در روند درمان قرار گرفته و با روانپزشک صحبتی داشته باشند تا بهتر نسبت به این موضوع اطلاع پیدا کرده و آگاه شوند.

زیرا دارو های روان درمانی مثل داروهای جسمی است و بعد از طی شدن مدت درمان بیمار به راحتی می تواند آنها را کنار بگذارد.

اثر گذاری دارو های روانپزشکی ممکن است از چند روز تا چند هفته زمان ببرد و برای دیدن اثرات کامل آن بیمار باید ماه ها صبر کند و دارو ها را مصرف نماید.

زمانی که اختلالات روانی با گذشت چند ماه تثبیت شدند مصرف دارو باید برای مدت زمانی ۶ ماهه ادامه داشته باشد.

در صورت وجود اختلال استرس و اضطراب، می توان با توجه به شدت علائم، مصرف دارو را کم کرده و قطع نمود.

اما این نکته را باید بگوییم که بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی و یا اختلال روانپریشی در صورت قطع کردن مصرف دارو، ممکن است با گذشت یکسال با عود دوباره علائم روبرو شوند از این رو این بیماران باید مدت طولانی و حتی تا تمام طول عمر خود دارو مصرف نمایند.

مدت زمان تاثیر دارو های روانپزشکی

مدت تاثیر دارو ها با توجه به نوع دارو و مقدار مصرف و شرایط فرد بیمار مشخص میشود.

بعضی دارو ها وجود دارند که با گذشت چند ساعت تاثیرات مطلوبی را روی بیمار می گذارند اما بعضی از دارو ها نیز باید کامل و به صورت مداوم مصرف شوند تا تاثیر خود را روی بیمار بگذارند.

داروهایی هستند که باید چند هفته از مصرف آنها بگذرد تا اثرگذار باشد‌.

مصرف دارو های روانپزشکی با بعضی دارو ها روی مدت زمان داروی روانپزشکی اثر می گذارد پس بهتر است پزشک خود را در جریان هر داروی مصرفی قرار داد تا با توجه به آنها برای بیمار دارو تجویز گردد.

آیا می توان مدت تاثیر گذاری دارو های روانپزشکی را کاهش داد؟

با تغییر دادن مقدار و دوز مصرفی دارو و زمان مصرف آن می توان مدت اثر گذاری دارو را کم کرد.

اما باید این را بدانید که تغییر در مقدار مصرف دارو باید با مشورت پزشک متخصص و طبق توصیه او انجام گیرد تا با توجه به دانش و تجربه ای که دارند مقدار و زمان مناسب مصرف دارو را مشخص کنند.

پس تغییرات صورت گرفته نیاز به مراقبت و هماهنگ شدن با پزشک دارد زیرا ممکن است تغییر خود سر آنها با عوارض جانبی و یا تداخل دارویی همراه باشد.

عواملی که مدت اثرگذاری داروهای روانپزشکی را افزایش می دهد

بعضی عوامل هستند که باعث افزایش مدت اثرگذاری داروی روانپزشکی می‌شود از جمله:

استفاده کردن از دارویی دیگر

استفاده کردن از دارو های دیگر چون داروی ضد بارداری و ضد تشنج، به دلیل رقابت با داروهای اعصاب در جذب و یا متابولیسم، اثر گذاری دارو را کم می کنند.

استفاده کردن از الکل و مواد مخدر

استفاده از الکل و مواد مخدر به دلیل رقابت با داروهای روانپزشکی در تاثیرگذاری روی مغز میزان اثرگذاری داروهای روانپزشکی را کم می کنند.

الکل با افزایش مقدار سروتونین و مواد مخدر با افزایش مقدار دوپامین روی مغز اثر می گذارند و اثر داروی روانپزشکی را کم می کنند.

مصرف نکردن داروهای روانپزشکی

گاهی اوقات بیماران داروهای روان پزشکی خود را به درستی مصرف نمی کنند و با توجه به دستور پزشک پیش نمی روند، این عدم مصرف ممکن است به دلایل زیر توسط بیمار انجام شود:

• ترسیدن از وجود تداخلات دارویی
• وجود عوارض جانبی دارو
• باور نداشتن به اثر بخشی داروها
• فراموش کردن
• وجود حس بهبودی در فرد و تصمیم خودسرانه گرفتن وی به قطع دارو
• حمایت نکردن خانواده برای مصرف کردن دارو ها
• لجبازی کردن بیمار و تمایل نداشتن وی به درمان شدن

عدم مصرف به موقع دارو و قطع کردن خودسرانه آنها موجب بیشتر شدن علائم بیماری و طولانی شدن دوره بیماری می‌شود و همچنین ریسک عود دوباره اختلال در فرد را بالا می برد.

بعضی اختلالات هستند که درصورت عدم مصرف دارو با خطرات و عوارض بیشتری همراه هستند به صورتی که هذیان گویی و توهم، نوسانات خلقی، پرخاشگری و خشم افزایش می یابد و ممکن است فرد با خودکشی و یا خودزنی مواجه گردد.

مصرف نکردن دارو بیشتر بیماران دارای اختلال شخصیت مرزی، اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی را متاثر می کند و عوارض جدی را در آنها ایجاد می نماید.

مدت زمان مصرف داروی روان پزشکی

تجویز داروهای روانپزشکی توسط متخصصان اعصاب و روان و متخصصان روانپزشکی انجام می گیرد.

مدت زمان مصرف این دارو ها با توجه به شدت اختلال و تشخیص پزشک مشخص می گردد.

گاهی اوقات اختلالات چون افسردگی نیاز به دوره کوتاهی برای مصرف دارو دارد، اما اختلالاتی چون اختلال دو قطبی و یا بیماری اسکیزوفرنی نیاز به مصرف دارو برای مدت زمان طولانی و شاید تا پایان عمر دارند.

آیا استفاده از داروی روانپزشکی باعث اعتیاد میشود؟

در رابطه با مصرف دارو های روانپزشکی یکسری عقاید و تفکرات اشتباه وجود دارد و آن این است که این دارو ها موجب اعتیاد فرد مصرف کننده می گردد.

این افکار باعث می‌شود بیمار به صورت خودسرانه داروی خود را مصرف نکند.

اینکه مصرف بعضی دارو های روانپزشکی (که تعداد آنها بسیار محدود است) برای مدت طولانی ممکن است اثرات بد و یا وابستگی جسمی و بیماری روانی داشته باشد درست است اما اگر دارو زیر نظر متخصص روانپزشکی انجام گیرد هیچ گونه اعتیادی را برای بیمار به همراه ندارد.

پس اگر بیماری داروهای ضد افسردگی و دارو های اعصاب و روان را زیر نظر پزشک‌ خود مصرف کند به هیچ وجه باعث اعتیاد شخص بیمار نمی شود زیرا بیمار برای مصرف داروی خود وسواس پیدا نمی کند.

با قطع ناگهانی دارو توسط بیمار علائم ناشی از قطع دارو چون بروز گیجی، داشتن سردرد، بی حال شدن، داشتن حالت تهوع، بی خوابی، بدخلق شدن و بی قرار شدن به سراغ فرد بیمار می آید از این رو باید دارو زیر نظر پزشک‌ و به آرامی کاهش یافته و قطع گردد.