درمان اختلال دوقطبی

اختلال دو قطبی چیست؟

اختلال دو قطبی اختلالی است که موجب ایجاد تغییرات در میزان انرژی و تمرکز فرد بیمار می‌شود.

فردی که به این اختلال مبتلا است‌ گاهی مواقع به قدری انرژی و تمرکز دارد که کارهای غیرعادی انجام می دهد و در بعضی مواقع نیز این انرژی و تمرکز به قدری کم است که موجب افسردگی می گردد.

تغییراتی که به واسطه این اختلال در خلق و خوی فرد ظاهر می گردد ممکن است در طول سال به دفعات مکرر و یا کم رخ دهد.

چگونه بدانیم که بیماری دو قطبی داریم؟

بیماری دو قطبی معمولا با دوره ای از افسردگی همراه است که موجب پایین آمدن روحیه بیمار، بی انگیزه بودن و بی میلی میشود که مدت زمان ۲ هفتگی و یا بیشتر طول می کشد.

افرادی که پنج مورد از علائم زیر را دارند به اختلال دو قطبی مبتلا هستند:

• داشتن احساس ناراحتی و اضطراب به صورت روزانه و یا در بیشترین روز های هفته
• بی میل و انگیزه بودن فرد
• بالا رفتن و یا کاهش یافتن وزن به صورت بی رویه
• بی خواب شدن و یا زیاد خوابیدن
• داشتن عذاب وجدان و یا حس بی ارزش بودن
• داشتن بی قراری مشهود و یا کندی روانی حرکتی
• نداشتن تمرکز و قدرت تصمیم گیری
• داشتن فکر خودکشی و یا اقدام به خودکشی
• داشتن انرژی پایین و خستگی زیاد از حد

انواع اختلال دو قطبی

این اختلال در سه دسته قرار می گیرد از جمله:

اختلال نوع یک

این اختلال دارای دوران شدید و طولانی شیدایی است.

فرد مبتلا به این اختلال ممکن است طی یک هفته و یا طولانی تر با شیدایی و مانیا درگیر باشد.

در دوران شیدایی انرژی به میزان زیادی بالا رفته و یا ممکن است میزان خستگی خیلی زیاد‌ بوده و برای فرد ناخوشایند باشد.

افراد مبتلا به این اختلال ممکن است با افسردگی و یا هیپومانیک روبرو شده و گاهی اوقات نیز فرد مبتلا دارای دوره خلق و خوی خنثی است.

در این اختلال فرد بیمار به خواب کمی احتیاج داشته و بدون اینکه خسته شود و یا اذیت شود به کارهای روزمره خود ادامه می دهد.

از جمله علائم ناشی از این اختلال می توان موارد زیر را بیان نمود:

• زیاد شدن پر حرفی در فرد
• بالا بودن میزان عزت نفس فرد
• زیاد بودن میزان انرژی فرد و وجود تحریک پذیری
• وجود پرش در افکار
• انجام کارهای پر ریسک و خطر و انجام رفتار های جنسی پرخطر
• نداشتن توجه و تمرکز لازم

در مانیا فرد دارای انرژی زیادی بوده به صورتی که بیشتر از داشتن یک روحیه شاد است.

در این اختلال روابط و کار فرد دچار مشکل شده و گاهی مواقع فرد بیمار نیاز به بستری شدن دارد.

گاهی اوقات نیز مانیا با افسردگی همراه است و بیمار  دچار تحریک پذیری شدید باشد، که غم، اندوه و کم حرفی را به وجود می آورد.

اختلال نوع ۲

برای تشخیص این اختلال فرد باید حداقل یک دوره افسردگی اساسی و یا هیپومانیک را تجربه کرده باشد.

افرادی که با این اختلال مواجه میشوند معمولا در اولین دوره افسردگی خود به مرکز های توانبخشی و درمان همچون کلینیک روان یار مراجعه می کنند.

این اختلال در نتیجه ابتلا به اختلال اضطراب و اختلال در مصرف مواد به وجود می آید و موجب افزایش علائم هیپومانیا و افسردگی می گردد.

هیپومانیا موجب به وجود امدن احساس سرخوشی و تحریک پذیری میشود اما میزان شدت آن کم است.

اختلال دو قطبی نوع دو دارای شدت بالای ناتوانی در خلق و خو نیست و بیمار مبتلا به آن به بستری نیاز پیدا نمی کند.

درواقع افرادی که به این اختلال مبتلا می‌شوند دوره های مانیا شدید را تجربه نمی کنند.

سیکلوتایمی

سیکلوتایمی‌ به اختلال خلقی خفیفی که شبیه اختلال دو قطبی نوع دو است گفته میشود.

در این اختلال خلق و خوی بیمار تا حد مانیا بالا می رود و اندازه افسردگی کاهش پیدا می کند.

این اختلال دارای دوره افسردگی و مانیا بسیار خفیف است.

بزرگسالان علائم ناشی از این بیماری را حداقل تا دو سال با خود دارند و در این شرایط می توان احتمال ابتلا به سیکلوتایمی را در بیمار دارد.

چنان چه این اختلال درمان نشود امکان ابتلای فرد به اختلال دو قطبی نوع ۲ وجود دارد.

زمان شروع این اختلال بیشتر در دوران نوجوانی است و افراد درگیر با آن معمولا بدخلق و ناسازگار به چشم دیگران می آیند و کاملا عملکردی طبیعی دارند‌.

این اختلال چند روز و یا چند هفته به طول می انجامد و دارای علائم زیر است:

در دوران افسردگی

• داشتن تحریک پذیری زیاد
• داشتن حس پرخاشگری
• داشتن بی خوابی و یا زیاد خوابیدن
• وجود تغییراتی در اشتهای‌ فرد
• خسته بودن و انرژی نداشتن
• کاهش میل جنسی و عملکرد جنسی
• داشتن حس ناامیدی و بی ارزشی
• نداشتن تمرکز و فراموش کردن
• کاهش و یا افزایش وزن

در دوران مانیا

• داشتن عزت نفس بالا
• زیاد و سریع صحبت کردن
• نداشتن تمرکز
• داشتن افکاری نامنظم
• بی قرار بودن
• بالا رفتن اضطراب
• داشتن رفتار هایی بی پروا
• کم خوابیدن و یا نخوابیدن بدون داشتن احساس خستگی

درمان اختلال دو قطبی

با استفاده از راه های درمانی می توان موجب کنترل بیماری و جلوگیری از شدید تر شدن آن شد.

با توجه به شدت و نوع بیماری از راه های درمانی زیر جهت بهبود بیمار استفاده می کنند:

استفاده کردن از دارو

با استفاده کردن از بعضی دارو ها می توان علائم ناشی از اختلال دو قطبی را کمتر کرد.

پزشکان ممکن است با امتحان کردن چند دارو بر روی بیمار، بهترین آنها را پیدا کرده و برای وی تجویز نمایند.

از جمله بیشترین دارو هایی که برای درمان این اختلال مورد استفاده قرار می گیرند دارو های تثبیت کننده خلق و خو بوده که موجب کاهش شدت برآشفتگی‌ خلق و خو شده و ریسک خودکشی را در بیمار کمتر می کند.

در کنار دارو های تثبیت کننده پزشکان از دارو های خواب آور و داروهای اضطراب نیز استفاده می کنند.

استفاده از روان درمانی

روان درمانی جزو درمان های غیر دارویی است که با هدف کمک کردن به شناسایی فردی و تغییر در احساسات و افکار فرد مورد استفاده قرار می گیرد.

در روان درمانی فرد بیمار و خانواده وی تحت آموزش قرار می گیرند تا با این بیماری به درستی رفتار کرده و راهکار های مناسب را جهت رفع آن به کار بگیرند.

روان درمانی در کنار دارو درمانی می تواند در جهت درمان بیمار مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده از الکتروشوک

الکتروشوک روشی جهت تحریک مغزی است که برای رهایی فرد از علائم اختلال دو قطبی مورد استفاده قرار می گیرد.

زمانی که درمان های دارویی و روان درمانی برای بیمار موثر واقع نشوند و بیمار برای خودکشی اقدام کرده باشد، پزشک از این روش درمانی استفاده می کند.

بیماری دو قطبی و کنار آمدن با آن

داشتن اختلال دو قطبی با زندگی پر چالشی همراه است اما با استفاده از یکسری راهکارها می توانید وجود این اختلال را برای فرد مورد نظر در زندگیتان آسان تر کنید از جمله:

• باید بیمار حتما تحت درمان قرار بگیرد و مراحل درمان خود را به خوبی و کاملا طی کند.
  بهبود یافتن نیاز به زمان دارد و باید حتما برای آن وقت گذاشت و صبور بود.
• حتما باید قرار های درمانی را سر وقت و کامل انجام داد و به آنها متعهد بود‌.
• خوردن و خوابیدن با برنامه منظمی انجام گیرد و خواب کافی و ورزش باید حتما در برنامه روزانه باشد.
• آموزش های لازم را برای شناخت نوسانات خلقی ببینید تا آنها را بشناسید.
• در صورت تصمیم برای تاخیر انداختن درمان حتما باید با فردی در این رابطه‌ مشورت کرد.
• این اختلال مادام العمر همراه فرد است ولی با درمان آن می توان علائم آن را کاهش داد و برطرف کرد تا زندگی سالم تری را پیش رو داشت.